EKÄ°M AYI MEME KANSERÄ° FARKINDALIK AYI

Meme kanseri ülkemizde ve dünyada kadınlarda en sık görülen ve aynı zamanda en sık ölüme neden olan kanser türüdür. Ülkemizde kanser olan her dört kadından biri meme kanseridir.

Meme kanserinde yaÅŸam ÅŸekliyle iliÅŸkili deÄŸiÅŸtirilebilecek risk faktörleri ÅŸöyledir:

· Fazla kilolu ya da ÅŸiÅŸman (obez) olmak

· Yeterli fiziksel aktivite yapmamak (hareketsiz bir yaÅŸam sürmek)

· Hiç doÄŸum yapmamış ya da ilk doÄŸumunu 30 yaşından sonra yapmış olmak

· DoÄŸum kontrol hapı ve iÄŸnesi kullanmak

· Menopoz sonrası hormon tedavisi almak

· Alkol kullanmak: Özellikle günde 1 bardaktan (1 bira, 1 bardak ÅŸarap, 1 duble sert alkollü içecek) daha fazla alkol tüketimi riski daha çok arttırmaktadır.

Meme kanserinde deÄŸiÅŸtirilemeyecek risk faktörleri ise ÅŸunlardır:

· Kadın olmak: Kadınlarda erkeklerden 100 kat daha fazla meme kanseri görülmektedir.

· YaÅŸ almak: YaÅŸ arttıkça meme kanseri riski artmaktadır.

· Belirli kalıtsal genlere sahip olmak (özellikle BRCA1, BRCA2 gibi)

· Ailede meme kanseri öyküsünün olması: Birinci derece akrabalarda (anne, kız kardeÅŸ, kız çocuk) meme kanseri görülmesi riski iki kat arttırmaktadır. Meme kanseri olan kadınların çoÄŸunluÄŸunda (yaklaşık 10 kiÅŸiden 8'inde), ailede meme kanseri öyküsü olmadığını belirtmek önemlidir.

· KiÅŸinin bir memesinde kanser olması: DiÄŸer memede ve aynı memenin diÄŸer bölgelerinde de kanser görülme riskini arttırmaktadır.

· YoÄŸun meme dokusuna sahip olmak

· Memede iyi huylu oluÅŸumların (fibroadenom gibi) olması

· Erken adet (mens) görmeye baÅŸlamak (özellikle 12 yaşından önce)

· Menapoza özellikle 55 yaşından sonra girmek

· GöÄŸüse radyoterapi almış olmak

Meme Kanserinin Belirtileri

Meme kanserinin en sık rastlanan belirtisi, memede aÄŸrısız, zamanla büyüyen bir yumrunun(kitlenin) ele gelmesi, hissedilmesidir. Ayrıca ele gelen yumru (kitle) olsa da olmasa da aÅŸağıdaki belirtiler de meme kanserinde görülebilmektedir:

· Bir memenin tamamının veya bir kısmının ÅŸiÅŸmesi (belirgin bir yumru hissedilmese bile)

· Memede ya da meme ucunda aÄŸrı

· Meme derisinde kaşıntı ve yanmayla belirgin yangısal durum (ekzema, mayasıl)

· Meme ucunda çekilmeler

· Memede portakal kabuÄŸu görünümü

· Meme derisinde tahriÅŸ

· Tek taraflı meme ucunda akıntı- özellikle kanlı akıntı

· Memenin bir kısmında veya tümünde ÅŸiÅŸlik, memede ÅŸekil deÄŸiÅŸikliÄŸi

· Meme ya da meme ucu derisinde kızarıklık, kabuklaÅŸma, kalınlaÅŸma

· Koltuk altında yumru (kitle), bazen memede yumru hissedilmeden önce, kanser koltuk altında veya köprücük kemiÄŸinin etrafında ÅŸiÅŸme veya yumruya neden olabilir

Bu belirtilerden herhangi biri meme kanseri dışındaki ÅŸeylerden de kaynaklansa, belirtiler görüldüÄŸünde, nedeninin bulunabilmesi için bir genel cerrahi uzmanına muayene olunmalıdır.

Tanı:

Meme kanseri ileri dönemlere gelene kadar belirti vermeyebilir. Meme kanserine erken dönemde tanı konması, tedavinin baÅŸarıya ulaÅŸma ve hayatta kalma ÅŸansını arttırmaktadır. Erken teÅŸhiste en önemli faktör, kiÅŸinin bu konuda bilinçlenmesidir. Erken tanı için aÅŸağıdaki yöntemler uygulanmaktadır:

· 20-40 yaÅŸ arası: Ayda bir kendi kendine meme muayenesi yapılmalıdır. (Kendi kendine meme muayenesi broÅŸürüne http://kanser.gov.tr/bilgi-dokumanlar/afis-brosur/1509-kendi-kendine-meme-muayenesi-2015.html web adresinden ulaşılabilir.) Meme kanseri belirtilerden biri görüldüÄŸünde vakit geçirmeden doktora baÅŸvurulmalıdır. Ayrıca iki yılda bir doktora meme muayenesi için gidilmelidir.

· 40-69 yaÅŸ arası: Ayda bir kendi kendine meme muayenesi yapılmalı, yılda bir doktora meme muayenesi için gidilmeli ve iki yılda bir mamografi çektirilmelidir.

Ülkemizde her ilde var olan Kanser Erken TeÅŸhis, Tarama ve EÄŸitim Merkezlerinde (KETEM adreslerimiz https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/ketem) ücretsiz olarak mamografi çekilmekte; ayrıca kendi kendine meme muayenesi eÄŸitimleri ve broÅŸürleri de ücretsiz olarak verilmektedir.

Tedavi

Her hastanın tedavisi farklılık göstermekte olup; tedavi kararında hastalığın yeri, evresi, hastanın yaşı ve diÄŸer saÄŸlık sorunları gibi birden fazla faktör etkilidir. Meme kanserinde cerrahi, ışın tedavisi (radyoterapi) ve ilaç tedavisi (kemoterapi) gibi farklı tedavi seçenekleri uygulanmaktadır.

Korunma

Tüm kanserlerde olduÄŸu gibi; saÄŸlıklı (sebze ve meyveden zengin) beslenme alışkanlıkları, haftada en az 150 dakika orta düzeyde (en az 10 dakika tempolu yürüyüÅŸ, bisiklete binme gibi) ya da haftada en az 75 dakika ağır düzeyde (en az 10 dakika koÅŸma, yüzme gibi) fiziksel aktivite yapma, saÄŸlıklı kiloda olma ve bu kiloda kalma ile alkol kullanmama meme kanseri riskini azaltmaktadır. Aile hekimine danışılarak saÄŸlıklı kiloda olunup olunmadığı öÄŸrenilebilir. Özellikle 1,5-2 yıl emzirmenin de anneyi meme kanserinden koruduÄŸuna dair çalışmalar bulunmaktadır.